1. Good Will Hunting – Can Dostum – 1997
Robin Williams’ın etkileyici filmlerinden bir tanesi olan Can Dostum, Matt Damon, Ben Affleck gibi oyuncuları da künyesinde bulundurmaktadır. Matt Damon tarafından oynanan Will Hunting, bir matematik dehasıdır. Ancak Will’in resmi bir matematik eğitimi yoktur. 20 yaşında MIT’de temizlik işlerinde çalışmaktadır. Will, matematik profesörü Lambeau’nun tahtaya yazdığı birkaç zor soruyu çözünce Lambeau’nun ilgisini çeker.
Sonrasında kendisi Will’e karmaşık durumda olan hayatını düzeltmesi için yardım etmeye başlar. Bu amaçla Lambeau, psikolog meslektaşı Sean’ın (Robin Williams) yardımını ister. Robin Williams’ın en iyi yardımcı erkek oyuncu Oscar’ını aldığı film aynı zamanda en iyi özgün senaryo dalında da Oscar kazanmıştır. Film aslında matematik ya da matematikçilerle ilgili olmasa da filmin içinde pek çok yerde matematik karşınıza çıkacaktır.
A Beautiful Mind matematik dehası ve 1994 Nobel Ekonomi Ödülü sahibi John Nash’in ve şizofreni ile mücadelesinin hikayesini bizlere anlatmaktadır. Film, ana karakterin bir matematikçi olması ve kurgusu nedeniyle oldukça sıradışıdır. Aslında film matematikten ziyade psikoloji ile ilgili gibi gözükür. Ancak filmde kullanılan matematik ve matematikçiler gerçeğe uygun biçimde tasvir edilmiştir. Bunun nedeni de filmin senaryosunun hazırlanması esnasında Columbia Üniversitesi’nde matematik profesörü olan Dave Bayer‘in danışmanlık yapmasıdır.
Film, Alan Turing adlı matematikçinin II. Dünya Savaşı sırasında Nazilerin kullandığı Enigma kodunu çözme çabasını anlatır. Hükûmet tarafından bu iş için ülkenin en önemli matematikçileriyle beraber seçilen Alan Turing grubun en hırslısı, aynı zamanda en zekisidir. Ancak zeki olduğu kadar da anlaşılması zor birisidir. Morten Tyldum’un yönettiği filmin başrolünü Sherlock dizisiyle yıldızı parlayan Benedict Cumberbatch üstleniyor.
Bir matematik profesörü tiyatro gösterisi çıkışında geçirdiği trafik kazasında hafızasını kaybeder. Bunun sonucunda 80 dakikada bir yaşadığı olayları unutmaya başlar. Bu ilgi çekici film profesörün hayatına giren bakıcı ve oğlu Kök’ü ve artık sadece geçmişte yaşayan profesörün Kök’e matematik öğretmesini konu ediniyor.
Carl Friedrich Gauss, adı duyulmamış bir matematikçidir. Kadınlara düşkün, meteliksiz ve uzayla ilgili müthiş teorilere sahiptir. Alexander von Humboldt ise ünlü bir coğrafyacıdır ve gerçek bir aristokrattır. Hemen hemen dünyanın her yerini gezmiş ve derin bilgi birikimi edinmiştir. İki bilim adamının yolları, 1928’de Berlin’de kesişir. Birlikte dünyanın ölçülerini belirlemek üzere müthiş bir serüvene başlarlar. Matematik severlerin kaçırmaması gereken eğlenceli bir film…
Yıllar boyunca, pek çok film ve TV şovunda, başarısız bir sınıfa ilham veren öğretmenlere tanıklık ettik. Bu film aslında bu temanın öncüllerindendir. Doğu Los Angeles’ın Latin bölgesindeki fakir ve kötü yönetilen bir okula gelen bir matematik öğretmeni olan Jaime Escalante’nin hikayesidir. Zamanla öğrencilerin yeteneklerini fark eden Escalante, onları ülkenin matematik alanında en başarılı öğrencilerine dönüştürür. Gerçek bir hikayeyi konu alması ve filmin içine serpiştirilmiş keyifli matematik sahneleri açısından kaçırılmaması gerekenler arasındadır.
Ölümcül tuzaklar içeren, küp şeklindeki bir oda ağında kapana kısılmış yaklaşık beş kişi. Grup üyeleri neden orada olduklarını ve gerçekte nerede olduklarını bilmiyor. aynı zamanda hayatta kalmaya çalışırlar. Bu küpten kurtulmanın tek yolu ise matematiksel şifreleri çözerek odadan odaya geçip çıkmaya çalışmak. Küp filmi, East Carolina Üniversitesi’nde matematik profesörü olan David W. Pravica tarafından tasarlanmıştır. Kendisi ayrıca filmin yapımı sırasında danışmanlık yapmıştır. Sonuç olarak içerdiği bilmeceler ve ilginç senaryosu ile izlemenizi öneririz.
tarihteki ilk kadın matematikçinin kim olduğunu hiç merak ettiniz mi? Bu kişi, aynı zamanda bir filozof ve astronom olan ve dördüncü yüzyılda Roma’nın Mısır eyaletinde yaşayan Hypatia’dır. Hem güzelliği hem de zekâsıyla ön plana çıkan Hypatia 45 yaşında bu hayattan ayrılmasına rağmen, tarihe damga vurmuş kadınlardan bir tanesidir. Lİnç edilerek öldürülen Hypatia’nın hikâyesi izlemeye değer matematik filmlerinden biridir.
Hollywood için klasik bir hikayedir. Asıl erkek kızla tanışır, aralarında sorunlar yaşarlar ve sonunda ikisi de sonsuza dek mutlu olurlar. Bu hikayenin ilginç bir tarafı olmasa da filmdeki erkek oyuncu matematik profesörü Gregory Larkin’dir (Jeff Bridges). Şanslı kız da edebiyat profesörü ve romantizme meraklı Rose Morgan’dır (Barbra Streisand). Film matematikle doludur. Matematiksel olmayan bir dünyada hayatta kalan tipik bir matematikçiyseniz, bu sizin için iyi bir filmdir.
İspanya yapımı bu filmde, birbirini hiç tanımayan dört matematikçinin büyük bir gizemi çözmeleri için bir mekâna davet edilmeleri işleniyor. Kendilerine sorulan soruları doğru cevaplamaları gerekir. Aksi halde bulundukları oda bir anda ölüm tuzağına dönüşecektir. Aslında zamanında çözebilmek için yarıştıkları sorular haricinde asıl çözüme kavuşturmaları gereken, onları buraya kimin getirdiği ve aralarındaki ilişkidir.
Film, sıradan bir hayat yaşayan Walter’ın 23 Numara isimli kitapla birlikte değişen hayatını konu alıyor. Kitabı okuyan Walter, kitapta yazılanların kendi hayatıyla ilgisi olduğunu düşünmeye başlar. Bunun sonucunda zaman içinde düşünceleri saplantıya dönüşür. Jim Carrey Walter karakteriyle filmde etkileyici bir performans sunuyor.
12. Traveling Salesman – Gezgin Satıcı – 2012
Gezgin Satıcı sorunu 2012 yılında beyaz perdeye taşıdı. Traveling Salesman adlı bir film, ABD ordusuna P = NP problemine bir çözüm verip vermemeye karar vermesi gereken dört matematikçinin hikayesidir. Matematikçiler bu noktada işin ahlaki boyutuna odaklanırlar. Çünkü, ordu çözüme sahip olduğunda dünyadaki herhangi bir kod kırılır hale gelecektir.
13. It’s My Turn – Benim Sıram – 1980
Filmdeki ana karakter, Chicago’da bir matematik profesörü olan Kate Gunzinger’dır (Jill Clayburgh). Bu film bir matematiksel teoremin ayrıntılı ispatını içeren bir sahneye sahip tek filmdir. Böyle bir sahnenin bir Hollywood filminde yer alması elbette şaşırtıcıdır. Belki de daha da şaşırtıcı olan ispatın doğru olmasıdır. Film aynı zamanda grup teorisinden bahseden birkaç filmden biridir. Bu kadar matematiğin arka planındaki kişi ise filmin danışmanlığını yapan Harvard Üniversitesi’nden profesör olan Benedict H. Gross’du.
14. The Oxford Murders – Oxford Cinayetleri – 2008
İngiltere – İspanya yapımı film bir üniversite de işlenen cinayetleri ve bu cinayetleri çözmeye çalışan bir profesör ve öğrencisini konu almaktadır. Katilin arkasında matematiksel notlar bırakır. Bu notları çözerek katile ulaşmaya çalışan profesör ve öğrencisi detaylı araştırmalara girer. Film Guillermo Martinez’in aynı adlı romanından beyaz perdeye aktarılmıştır.
15. 21 – 2008
21 filmi, kart sayma konusunda uzman olmak için eğitilen ve ardından Vegas kumarhanelerinin yolunu tutan altı MIT öğrencisi hakkında gerçeğe dayalı bir hikayedir. Sonuçta ekip bu becerilerini kullanarak milyonlar kazanmaya başlarlar. Alışılmamış matematik profesörü ve istatistik konusunda dahi olan Micky Rosa (Kevin Spacey) bu esnada onlara liderlik etmektedir.
16. An Invisible Sign – Aşkın Logaritması – 2010
Babasının hastalığını unutabilmek için çocukluğundan beri matematikle uğraşan Mona Gray, bir matematik dâhisidir. Her konuyu matematikle çözmeye çalışan Mona’nın hayatı bir okulda öğretmenliğe başlamasıyla değişir. Öğrencileriyle kurduğu ilişkilerle hayatı tekrar anlamlandırmaya başlayan Mona, aşkı, çocuk olmayı ve olaylara bakışı yeni baştan öğrenecektir.
17- The Man Who Knew Infinity – Sonsuzluk Teorisi – 2015
Srinivasa Ramanujan çok fakir bir aile çocuğu olarak Madras’da yoksulluk içinde büyümüş ve hiç bir şekilde eğitimi olmayan biridir. Kendisi buna rağmen matematiğe çok büyük bir ilgi duymaktadır. Ayrıca bu konuda çalışmaları vardır. Bu yaptığı çalışmaları sonunda İngiltere de bulunan Cambridge Üniversitesine yollar. Çalışmaları inceleyen G.H. Hardy çok etkilenir ve Srinivasa’yı üniversiteye davet eder. Kendisi aşık olduğu ülkesinden ve kadınından ayrılmış İngiltere’ye gider. Burada kendini alışkın olmadığı bir dünyada bulur. 1. Dünya savaşının tüm gücüyle etkisini hissettirdiği bir ortamda yabancı düşmanlığı ile de mücadele etmek zorunda kalır. Sonuç olarak bu güzel yapımı mutlaka izleyin.
18 – Proof – Kanıt – 2005
Film, matematik dehası bir baba (Anthony Hopkins) ve babası ile birlikte yaşamayı seçen kızı (Catherine-Gwyneth Paltrow) arasındaki ilişkilerini temel alıyor. Zeki ama dengesiz, matematik dahisi olan Robert adındaki babasıyla yıllarını geçiren Catherine, 27. yaşgününün eşiğindeki genç bir kadındır. Babasının deliliğinin ya da dahiliğinin bir miktarını kalıtsal olarak aslında o da taşımaktadır.
19- Einstein and Eddington – 2008
1. Dünya savaşı sırasında bilim insanlarının yaşadıkları zorluklar ve bu zorlukları aşmanın yine bilim olduğunu düşünen iki teorem çürütücünün hikayesidir. Einstein ve Eddington’ın gerçeklere dayanan öyküleri, yarı belgesel havasında anlatılıyor. Kesinlikle izlenmesi gerekenler matematik filmleri arasında geliyor.
20- Gizli Sayılar – Hidden Figures – 2016
Film üç Afro Amerikalı kadın bilim insanının NASA’da yakaladığı başarıyı ve 1962 yılında uzaya çıkarak Dünya yörüngesinde dönen ilk astronot John Glenn’in görevine katkılarını anlatıyor. Margot Lee Shetterly’nin kaleme aldığı aynı isimli kitaptan uyarlanan filmin yapımcısı Pharell Williams şu sözlere yer verdi: “Bir önceki neslin propagandaya dönüşen, bilim, matematik ve mühendisliğin erkekler için olduğu fikrini yerle bir ediyor film. Kadınsız bir dünyada ne insanlık ne de erkekler var olabilir.”
21- UFO – 2018
Ryan Eslinger‘in yazıp yönettiği ve baş rollerini Alex Sharp ile The X-Files’tan tanıdığımız Gillian Anderson‘ın paylaştığı UFO, 2018 yapımı düşük bütçeli bir filmdir. Bir bilim kurgu filmi olan UFO filminin senaryosu biraz matematik ve biraz da fiziğe dayanır. Parlak bir matematik öğrencisi olan Derek (Alex Sharp), çocukluğundaki bir UFO karşılaşmasının da etkisiyle, ABD genelinde çok sayıda hava alanından bildirilen vakanın uzaylılara ait olduğuna inanır. Kız arkadaşı Natalie (Ella Purnell) ve matematik profesörü Dr. Hendricks‘in (Gillian Anderson) yardımıyla bu gizemi çözmeye çalışırken, FBI’da enselerindedir. Kesinlikle sıkılmadan izleyeceğinizi düşünüyoruz.
22 – Pİ – 2008
Amerikan sinemasının heyecan verici yönetmenlerinden biri olarak kabul edilen Darren Aronofsky’nin takıntılar odaklı Pi filmi, mutlaka görülmesi gereken matematik filmleri arasında gelir. Hikaye, Sean Gullette’in canlandırdığı parlak matematikçi Max Cohen’in hikayesidir. Max’ın özellikle pi sayısına karşı oluşturduğu takıntısı, onun tüm hayatının gidişatını belirlemektedir. Max, borsayı oluşturan rakamların arkasındaki modeli anlamaya çalışırken matematiğin bazı simgeleriyle karşılaşır: π, Fibonacci sayıları ve altın oran. Devamını filmde izlemenizi öneririz.
23- Infinity – Sonsuzluk – 1996
Teorik bir fizikçi olarak Richard Feynman, matematikle, kuantum mekaniği, kuantum elektrodinamiği (1965’te Nobel Ödülü kazandı) ve parçacık fiziği ile uğraşmıştır. Feynmann’ın kendi yazdığı otobiyografik kitaplara dayanarak hazırlanan 1996 yapımı “Sonsuzluk” filmi, onun hayatının iki yönüne odaklanır. Bunlar 25 yaşında trajik bir şekilde tüberkülozdan ölen ilk karısıyla olan ilişkisi ve atom bombası üzerine çalışmasıdır.